Op deze pagina vindt u algemene informatie over functionele dysfonie. Als u recent voor deze klacht bij een keel-neus-oorarts (KNO-arts) bent geweest, dan kunt u op deze plaats daarover meer gegevens lezen. Hebt u er nog nooit mee te maken gehad, maar wilt u er wat meer over weten, dan geldt hetzelfde.
Inleiding
Bij functionele dysfonie sluiten, bewegen en trillen de stembanden goed. De oorzaak van de stemklachten ligt in het gebruik (de functie) van de stem.
Klachten bij functionele dysfonie
Als de stembanden niet goed sluiten of bewegen kunnen verschillende stemklachten ontstaan. Mensen kunnen last hebben van heesheid, soms schorheid, soms of continue geen stem hebben of juist een heel wisselende stem. De spreekstemhoogte is meestal lager dan normaal, en hoge tonen geven bij het zingen problemen. Vaak is er last van keelschrapen.
Oorzaak en diagnose bij functionele dysfonie
Oorzaak
Overbelasting en/of verkeerd gebruik van de stem, bijv. roepen, schreeuwen, te luid spreken of met te veel spanning spreken, doorgemaakte infecties of operaties kunnen er voor zorgen dat er (onbewust) verkeerde spiergewoontes ontstaan. Zo kan er bijvoorbeeld een hyperkinetische beweging ontstaan in de keel, waardoor de spieren in en boven de stembanden te krachtig samenknijpen tijdens het spreken. Het tegenovergestelde kan ook gebeuren: dan is er sprake van hypokinetische beweging: de spieren in de stembanden knijpen niet krachtig genoeg samen. In beide gevallen zit er niet iets op de stemband zelf, maar ligt het probleem in het gebruik en de aansturing van de stem (de functie).
Diagnose
De diagnose kan gesteld worden door middel van een starre scopie via de mond of een dun slangetje dat door de neus in de keelholte wordt gebracht (fiberscopie). Nader onderzoek met een stroboscoop kan ook nodig zijn. Uw KNO-arts onderzoekt daarmee de stembanden en constateert als ze goed sluiten, bewegen en trillen een functionele dysfonie.
Kijk voor meer informatie hierover onder het kopje: stemonderzoek.
Mogelijke behandeling bij functionele dysfonie
Over het algemeen wordt gekozen voor stemtherapie bij een logopedist, zowel bij niet-zangers als bij zangers. U leert de stem efficiënter te gebruiken. Af en toe wordt bij zangers gekozen voor technisch zangles bij een zangdocent, eventueel in een later stadium stemtherapie bij een logopedist.
Verantwoording
Bovenstaande patiëntinformatie betreft een aangepaste versie van de folders van Stemplatform.nl.
Slotwoord
Het is niet mogelijk om op deze voorlichtingspagina alle details van functionele dysfonie te beschrijven. U kunt verdere informatie lezen bij de kopjes van de verschillende aandoeningen en behandelingen.
Het kan zijn, dat u ondanks de uitleg van uw KNO-arts nog vragen heeft of dat u meer informatie wilt. Aarzel dan niet contact op te nemen met uw KNO-arts en om nadere uitleg te vragen. Aan dat verzoek zal graag worden voldaan.
