Deze pagina heeft tot doel u informatie te geven over ademhalingsstoornissen.
Als u recent bij een keel-neus-oorarts (KNO-arts) bent geweest wegens moeilijkheden met uw ademhaling, dan kunt u op deze plaats daarover meer gegevens lezen. Hebt u er nog nooit mee te maken gehad, maar wilt u er wat meer over weten, dan geldt hetzelfde.
Hoe belangrijk is ademen?
Ademen is een voorwaarde om te leven. Alle lucht in het lichaam moet via de neus of de mond, door het strottenhoofd (larynx), naar de luchtpijp en de longen. Bij ademhalingsproblemen door een vernauwing in of onder het strottenhoofd kunt u dus in uw functioneren belemmerd worden.
Hoe haalt u adem?
Lucht stroomt van een gebied met hogere druk naar een gebied met lagere druk. Door uw borstkas te vergroten ontstaat in de longen een lagere druk, waardoor de lucht door het strottenhoofd naar de luchtpijp en longen stroomt. Een vernauwing in het strottenhoofd of de luchtpijp zal dus de ademstroom belemmeren.
Welke soorten belemmering worden onderscheiden?
Infectie
De meest voorkomende aandoening is een ontsteking. De bekleding van de luchtpijp wordt rood. Er vormt zich slijm dat u al dan niet ophoest. Vaak worden de infecties veroorzaakt door virussen en genezen vanzelf. Ook als er een bacteriële infectie is, is dit vaak het geval. Bij ernstige of chronische infecties kan het voorschrijven van medicijnen noodzakelijk zijn. Eventueel zal gezocht worden naar een mogelijke infectiebron, bijvoorbeeld in het strottenhoofd of de neusbijholten.
Verlamming van twee stembanden
Wanneer de stembanden door een verlamming niet goed uit elkaar kunnen gaan, klinkt de stem goed, maar hebt u een ademhalingsprobleem. Soms geneest een stembandverlamming. Dit is afhankelijk van de oorzaak. Er zal dus geprobeerd worden om de oorzaak van de verlamming te vinden. Wanneer er geen herstel plaatsvindt, kan de ademhaling soms verbeterd worden door oefeningen (logopedische therapie). Zo nodig kan een operatie worden uitgevoerd.
Verlamming van één stemband
Als een stemband verlamd is, zijn er meestal iets minder ademhalingsproblemen, maar is de stem hees. Dit wordt ook wel stilstaande larynxhelft genoemd en komt voor bij longkanker en na een schildklieroperatie.
De behandeling bestaat soms uit afwachten en niets doen. Eventueel is logopedie noodzakelijk. Ook kan later met een operatie de verlamde stemband binnendoor worden opgevuld (augmentatie) of via de buitenkant van het strottenhoofd worden verplaatst (laryngoplastiek).
Vernauwing
Er bestaan vernauwingen op verschillende niveaus van het ademhalingstraject. De oorzaak van de vernauwing dient te worden opgezocht. De vernauwing kan bijvoorbeeld worden veroorzaakt door een eerdere intubatie bij een operatie. Bij kinderen kan langdurige intubatie in de jeugd – bijvoorbeeld omdat ze prematuur waren geboren – de oorzaak zijn. Ook kan een trauma van de hals (honkbalknuppel, hockeybal, vechtpartij) leiden tot vernauwing in het strottenhoofd.
Een logische oorzaak is een eerdere operatie aan het strottenhoofd, zoals soms nodig is bij patiënten die lang op een intensive care hebben gelegen. Daarnaast zijn er enkele zeldzame ziekten waarbij geregeld strottenhoofdvernauwingen optreden, maar in een kwart van de gevallen kan geen oorzaak worden gevonden.
Welk onderzoek doet een KNO-arts?
Uw KNO-arts zal uw strottenhoofd onderzoeken met een flexibele laryngoscoop of met een star optiek. Wellicht wordt ook beeldvormend onderzoek verricht (CT-scan).
Het komt geregeld voor dat dan toch geen afwijking kan worden gevonden, waarna u een kijkoperatie in narcose zult moeten ondergaan. Indien mogelijk wordt u dan onmiddellijk behandeld, maar in zeldzame gevallen is een uitgebreide operatie noodzakelijk.
Wat zijn de gevolgen van ademhalingsstoornissen?
U komt met een meestal onbegrepen klacht, waar soms al allerlei behandeling is toegepast die niet heeft geholpen, bij de KNO-arts. Afhankelijk van de ernst van de ademhalingsstoornissen wordt u meestal op korte termijn behandeld. Soms is opname en behandeling op dezelfde dag noodzakelijk.
Wat kunt u zelf doen bij stemproblemen?
- Niet roken; dit is altijd slecht bij ademhalingsstoornissen.
- Door uw neus ademen en voldoende water of ander vocht drinken; als uw slijmvlies uitdroogt, is het kwetsbaar.
- De stem niet forceren.
- Niet kuchen, schrapen, fluisteren en schreeuwen.
- Rustig spreken; als u te gehaast spreekt, heeft u geen tijd om uw stembanden, die u ook zo nodig heeft voor ademhaling , op de juiste manier te gebruiken.
Slotwoord
Het is niet mogelijk om op deze voorlichtingspagina alle details van stemproblemen bij volwassenen te beschrijven (zie ook de de tekst op de introductiepagina).
Het kan zijn, dat u ondanks de uitleg van uw KNO-arts nog vragen heeft of dat u meer informatie wilt. Aarzel dan niet contact op te nemen met uw KNO-arts en om nadere uitleg te vragen.
Aan dat verzoek zal graag worden voldaan.
