Een kwaliteitsregistratie is een systematische verzameling van gegevens over de zorg die in Nederland wordt geleverd, met als doel inzicht te krijgen in de kwaliteit en uitkomsten van die zorg. Door gegevens op een uniforme manier te registreren en te vergelijken, kunnen zorgprofessionals leren, verbeteren en transparant verantwoorden. Kwaliteitsregistraties vormen samen een belangrijk onderdeel van het landelijke stelsel voor kwaliteitsbevordering in de zorg, waarin beroepsverenigingen, ziekenhuizen en landelijke partijen samenwerken.
Stichting Kwaliteitsregistratie KNO
Kwaliteitsbeleid NVKNO
Het kwaliteitsbeleid van de Nederlandse Vereniging voor Keel-Neus-Oorheelkunde en Heelkunde van het Hoofd-halsgebied (NVKNO) wordt vóór, dóór en mét de leden gemaakt. De doelstelling van dat beleid is het verbeteren van de KNO-zorg in Nederland. Belangrijke onderdelen daarvan zijn data-ondersteund leren en verbeteren, het faciliteren van samen beslissen tussen patiënt en zorgverlener en doelmatige inzet van zorg. Het opzetten en onderhouden van kwaliteitsregistraties is een belangrijk middel om dit te bereiken.
SKKNO
De Stichting Kwaliteitsregistratie KNO (SKKNO) is in 2022 opgericht door de NVKNO. Het primaire doel van de stichting is het verkrijgen van inzicht in en het continu verbeteren van de kwaliteit van KNO-zorg in Nederland.
De SKKNO zorgt ervoor dat alle afspraken over het doel, de middelen en de uitvoering van de registratie, evenals de wettelijke en technische vereisten, zorgvuldig worden vastgelegd en nagekomen. Binnen de stichting worden daarom, in nauwe samenwerking met de kerngroepen en NVKNO, afspraken gemaakt over de inrichting en uitvoering van de kwaliteitsregistratie, waaronder de standaardisatie van gegevens, de aanlevering en validatie, de analyse en duiding van resultaten, en de terugkoppeling en gegevensdeling met deelnemende instellingen.
De stichting is aangesloten bij de Samenwerkende Kwaliteitsregistraties (SKR).
Bestuur SKKNO
Het bestuur van de SKKNO bestaat uit twee leden van het bestuur van de NVKNO (dr. Ewa Bergshoeff en dr. Robert Jan Sedee), twee algemeen leden KNO-artsen (dr. Godelieve W.J.A. Damen en dr. Bas Pullens) en een vertegenwoordiger patiëntenbelangen (drs. Paul J.M. Litjens, tevens lid van stichting HoorMij NVVS).
Inhoudsadviescommissies (IAC)
Onder de SKKNO vallen verschillende kwaliteitsregistraties (in ontwikkeling), waaronder de Landelijke Keelamandelregistratie (LKA), NORM (Rhinoplastieken) en DOQ-OM (Otitis Media). Voor elke registratie is een afzonderlijke inhoudsadviescommissie (IAC) ingesteld.
De IAC vervult een centrale rol binnen de kwaliteitsregistraties. De commissie adviseert het bestuur van de SKKNO over de inhoud en (door)ontwikkeling van de registratie, waaronder de selectie, definities en actualisatie van kwaliteitsindicatoren. Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen structuur-, proces- en uitkomstindicatoren, om inzicht te krijgen in zowel de organisatie als de kwaliteit en uitkomsten van zorg.
Daarnaast adviseert de IAC over de casemixvariabelen die nodig zijn voor eerlijke en goed vergelijkbare analyses, en over de wijze waarop data worden geïnterpreteerd en teruggekoppeld aan deelnemende instellingen. Zo borgt de commissie dat de registratie betrouwbaar, valide en praktisch toepasbaar is en daadwerkelijk bijdraagt aan leren, verbeteren en transparantie binnen de KNO-zorg.
Elke IAC bestaat uit een voorzitter, een vertegenwoordiger uit de kerngroep van de NVKNO, een vertegenwoordiger van patiëntenbelangen en een evenwichtige vertegenwoordiging van specialisten uit universitaire en algemene ziekenhuizen. Indien nodig kan de commissie worden aangevuld met een jonge klare, AIOS of andere deskundigen. De samenstelling wordt per registratie, afhankelijk van de inhoudelijke behoefte en ontwikkelfase van de registratie vastgesteld door ()het SKKNO-bestuur. Eea vindt plaats in goed overleg met de IAC voorzitter.
Deelnemersraad
De Deelnemersraad, bestaande uit vertegenwoordigers van alle deelnemende zorginstellingen, vormt een belangrijk platform voor kennisuitwisseling en gezamenlijke kwaliteitsverbetering binnen de KNO-zorg op basis van de data output van een kwaliteitsregistratie. Voorzien is dat deze Raad jaarlijks samenkomt tijdens de jaarlijkse spiegelbijeenkomst.
Tijdens deze bijeenkomst zullen instellingen hun eigen uitkomsten met de landelijke benchmark kunnen vergelijken en is er ruimte voor het delen van ervaringen. Praktijkvariatie en best practices worden inzichtelijk gemaakt. Spiegelbijeenkomsten zijn gericht op leren en verbeteren, zowel op lokaal als landelijk niveau.
De inzichten die hieruit voortkomen kunnen leiden tot lokale verbeterinitiatieven binnen instellingen, of tot verbetersuggesties aan de Inhoudsadviescommissie (IAC), bijvoorbeeld voor aanpassingen in casemixvariabelen, indicatoren of analysemethoden in het dashboard.
Bureau
Het bureau van de SKKNO vertaalt de strategische doelstellingen naar de dagelijkse uitvoering en bestaat uit een directeur, een beleidsadviseur en een beleidsmedewerker. Het bureau coördineert en bewaakt alle werkzaamheden die samenhangen met het registratiehouderschap, waaronder het voldoen aan wettelijke en juridische kaders, het voldoen aan technische vereisten, het voorbereiden van besluitvorming en het ondersteunen van bestuur en commissies.
Daarnaast ontzorgt het bureau zorginstellingen en betrokken partijen bij de uitvoering van de registratie, onderhoudt het de contacten met externe organisaties zoals de dataverwerker en toezichthouders, en verzorgt het de communicatie, planning en afstemming over inhoudelijke thema’s en kwaliteitsindicatoren.
Voor vragen over de registratie, deelname of overige onderwerpen kunt u contact opnemen met het bureau via registraties@skkno.nl
De Functionaris Gegevensbescherming (FG) ziet erop toe dat alle registraties voldoen aan de geldende wet- en regelgeving, waaronder de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG). De FG adviseert over privacyvraagstukken, bewaakt de naleving van afspraken over gegevensverwerking en ziet toe op de beveiliging van persoonsgegevens en pseudonieme gegevens binnen de registratie. De FG is te bereiken via fg@skkno.nl
Dataverwerker
Dutch Hospital Data (DHD)
De SKKNO heeft Dutch Hospital Data (DHD) als dataverwerker gekozen. DHD is een stichting die data van zorgaanbieders verzamelt, beheert en verwerkt, en de standaarden voor die registratie onderhoudt. Zorgaanbieders ontvangen de verzamelde data terug in de vorm van informatie die helpt bij het verbeteren van kwaliteit en doelmatigheid van zorg.
DHD biedt onder meer producten en diensten aan voor benchmarking, ondersteuning bij dossieronderzoek en efficiënte registratie en levering van gegevens. DHD is opgericht door de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) en de Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (NFU); sinds 2022 maakt ook de Federatie Medisch Specialisten (FMS) deel uit van het bestuur.
DHD werkt volledig conform de AVG en is gecertificeerd volgens NEN 7510 en ISO 27001. Dat betekent dat zowel de datacommunicatie als de opslag en het beheer van gegevens aan strenge beveiligingseisen voldoen.
Meer informatie vindt u op www.dhd.nl
Maryor| Software & consultancy B.V.
Voor de extractie van de audiologische data heeft de SKKNO voor MarYor | software & consultancy B.V. (MarYor) gekozen. MarYor heeft ruime ervaring met het extraheren, interpreteren en verwerken van audiologische meetgegevens. Hun software draait in het merendeel van alle Nederlandse audiologische centra en inmiddels ook in een substantieel aantal (academische) ziekenhuizen. In opdracht van de SKKNO hebben zij, als onderdeel van hun AudiologicX suite de AudiologicX DataProcessor ontwikkelt. Met deze software kunnen gebruikers eenvoudig toon- en spraakaudiometrie uit diverse bronsystemen extraheren en klaarzetten in een formaat dat direct door DHD verwerkt kan worden. De software werkt met gepseudonimiseerde data en is hiermee volledig in overeenstemming met de AVG.
De AudiologicX DataProcessor voldoet aan de eisen van NEN 7510 draait onder een medische CE (MDR Class I).
Meer informatie vindt u op www.maryor.nl.
Privacy en gegevensbescherming
De SKKNO hecht grote waarde aan de bescherming van persoonsgegevens en het zorgvuldig omgaan met medische informatie. Binnen de kwaliteitsregistraties worden alleen gepseudonimiseerde gegevens verwerkt: dat wil zeggen dat de gegevens geen direct herleidbare patiëntinformatie bevatten.
Voor elke registratie is een Data Protection Impact Assessment (DPIA) uitgevoerd. In de DPIA wordt beoordeeld of de verwerking van gegevens voldoet aan de eisen van de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) en aan aanvullende normen voor informatiebeveiliging (zoals NEN 7510 en ISO 27001). De DPIA beschrijft ook welke technische en organisatorische maatregelen zijn genomen om de privacy van patiënten te beschermen en om datalekken te voorkomen.
De Functionaris Gegevensbescherming (FG) van de SKKNO houdt toezicht op de naleving van de privacywetgeving en adviseert het bestuur over gegevensbescherming, risicobeperking en de borging van privacy in nieuwe en bestaande projecten.
De SKKNO werkt uitsluitend samen met dataverwerkers die voldoen aan de hoogste eisen op het gebied van informatiebeveiliging en vertrouwelijkheid.
De SKKNO hecht grote waarde aan transparantie over de wijze waarop gegevens worden verwerkt en beschermd. De privacyverklaring is te vinden onder aan deze pagina. De Data Protection Impact Assessment (DPIA) is op te vragen via fg@skkno.nl
Overeenkomsten
De afspraken tussen zorgaanbieders, de SKKNO en Dutch Hospital Data (DHD) zijn vastgelegd in verschillende overeenkomsten:
- Raamovereenkomst Deelname (tussen zorgaanbieder en registratiehouder): hierin staan de rechten en plichten van de zorgaanbieder bij deelname aan de registratie, waaronder de aanlevering en het gebruik van gegevens.
- Raamovereenkomst Dienstverlening (tussen registratiehouder en dataverwerker): hierin zijn de afspraken opgenomen over de uitvoering van de registratie, de technische verwerking en de ondersteuning die de dataverwerker levert aan de registratiehouder.
- Verwerkersovereenkomst (tussen registratiehouder en dataverwerker): deze overeenkomst beschrijft de afspraken over de verwerking, beveiliging en opslag van gegevens, en waarborgt dat de verwerking voldoet aan de geldende privacywetgeving.
Een samenvatting van alle afspraken is opgenomen in het Dataprotocol en is terug te lezen op de website https://www.landelijkekwaliteitsregistratie.nl/
Wet- en regelgeving kwaliteitsregistraties
Vanaf 1 januari 2026 is de SKKNO verwerkingsverantwoordelijke voor de gegevensverwerking binnen de kwaliteitsregistraties. Dit betekent dat vanaf dat moment gebruik wordt gemaakt van de hierboven genoemde modelovereenkomsten, die door het ministerie verplicht zijn gesteld en waarin deze verantwoordelijkheid formeel is vastgelegd.
Daarnaast worden regelingen zoals de opt-outmogelijkheid voor patiënten momenteel landelijk uitgewerkt. Zodra deze beschikbaar zijn, worden ze gepubliceerd via www.ssc-dg.nl
De SKKNO werkt binnen het kader van de volgende wet- en regelgeving en normen:
- AVG (Algemene verordening gegevensbescherming) – Europese privacywet die bepaalt hoe organisaties zorgvuldig met persoonsgegevens moeten omgaan.
- Wkkgz (Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg) – Nederlandse wet die de kwaliteit van zorg regelt en eisen stelt aan verantwoording, veiligheid en klachtenafhandeling.
- ISO 27001 – Internationale norm voor informatiebeveiliging, gericht op het waarborgen van vertrouwelijkheid, integriteit en beschikbaarheid van gegevens.
- NEN 7510 – Nederlandse norm voor informatiebeveiliging in de zorg, gebaseerd op ISO 27001 en toegespitst op bescherming van medische gegevens.
De Functionaris Gegevensbescherming (FG) van de SKKNO, adviseert over privacyvraagstukken, bewaakt de naleving van afspraken over gegevensverwerking en ziet toe op de beveiliging van persoonsgegevens en pseudonieme gegevens.
De SKKNO toetst jaarlijks of haar werkwijze en processen nog voldoen aan de relevante wettelijke en normatieve kaders. De resultaten en afwegingen hiervan zijn vastgelegd en onderbouwd in de Data Protection Impact Assessment (DPIA). De FG is te bereiken via fg@skkno.nl
Documenten
Beschrijving datasets:
- Dataset beschrijving DOQ v1.1
- Technische specificaties EPD-bestand
- Technische specificaties audiometrie bestand Merk op dat alleen de audiometriedata van de patiënten die in het EPD-bestand staan moeten worden aangeleverd.
- Procesbeschrijving audiometrie data aanlevering v1.0
- Dataset beschrijving NORM v1.0
Voorbeeld contracten:
- Dataprotocol DOQ KNO versie 1.0
- Aanv. DVO en VWO DOQ KNO v1.0
- Overeenkomst gezamenlijke verwerkingsverantwoordelijkheid v1.0
- Toetredingsovereenkomst v1.0
Voor patiënten:
Contact
Als u vragen heeft over de SKKNO of als u zich wilt aanmelden, dan kunt u contact opnemen met secretariaat@skkno.nl .
