Operaties aan de neus

Misschien bent u recent bij een KNO-arts geweest die u een neusoperatie heeft voorgesteld of u wilt om een andere reden meer over een dergelijke operatie weten. Op deze pagina kunt u lezen over diverse operaties, die aan de neus kunnen worden uitgevoerd.

Welke functie heeft de neus?

De neus is er zeker niet alleen om te ruiken, al is dit natuurlijk wel een belangrijk onderdeel van de functie. De neus is vooral een deel van de ademhalingsorganen. In de neus wordt de ingeademde lucht verwarmd, bevochtigd en gereinigd. Zo wordt meer dan 95% van de deeltjes die onze lucht verontreinigen, door de neus weggefilterd en onschadelijk gemaakt. De neus zorgt dus voor een zo goed mogelijke ademhaling.

Daarnaast heeft de neus een belangrijke functie bij de stemvorming en ook de afvloed van het traanvocht verloopt via de neus.

Tenslotte is de uitwendige vorm van de neus ook een belangrijk aspect; hierdoor wordt het uiterlijk van iemand in grote mate bepaald.

Storingen in de functie van de neus

De neusfunctie kan op veel manieren worden beïnvloed. Bijvoorbeeld door een verkoudheid, zoals die bij iedereen wel eens voorkomt of door een allergie (overgevoeligheid).

Stoornissen in de functie van de neus kunnen vaak verergerd worden door een afwijkende vorm van het inwendige van de neus. Het meest voorkomend is een scheefstand van het neustussenschot (het septum; 4 in het plaatje), dat de neushelften van elkaar scheidt. Deze afwijkende vorm van het neustussenschot komt zeer vaak voor en kan aanleiding geven tot een grote reeks klachten, zoals bijvoorbeeld een gevoel van verstopping, een gestoorde ademhaling of hoofdpijn.

Ook kunnen de neusschelpen (in het plaatje: 3) te groot zijn.

Wat voor neusoperaties zijn er?

De septumcorrectie

Bij een septumcorrectie wordt het neustussenschot inwendig recht gezet. Er zijn dus geen zichtbare littekens te verwachten. Bij de operatie worden het kraakbeen en het bot van het neustussenschot vrijgelegd via een klein sneetje binnenin de neus. Hierna wordt het tussenschot rechtgezet, d.w.z. uitstekende stukken worden verwijderd, kromme delen worden rechtgemaakt, etc.

In de neus ingebrachte tampons houden daarna tijdelijk het aldus herstelde neustussenschot op zijn plaats. Het tussenschot krijgt hierdoor aan weerszijden in de juiste positie gesteund, zodat slijmvlies, kraakbeen en bot weer aan elkaar kunnen groeien. Vaak worden aan de buitenzijde van de neus ook nog enige pleisters aangebracht ter ondersteuning.

De tampons worden na enkele dagen weer verwijderd, evenals de pleisters. U kunt dan dus weer door de neus ademen.

De inwendige en uitwendige neuscorrectie

Soms is de neusfunctie niet alleen gestoord door een afwijkend tussenschot, maar ook door een abnormale vorm van de buitenkant van de neus. Dit laatste heeft dan ook invloed op het uiterlijk. Vaak is het in zo’n geval mogelijk om in één operatie niet alleen de functie te herstellen, maar ook het uiterlijk te verbeteren. Dit wordt een externe rhinoplastiek genoemd.

Ook deze operatie – die natuurlijk wat uitgebreider is dan de septumcorrectie – wordt in het algemeen van binnenuit verricht. Er zullen dus geen sneden gemaakt worden op – aan de buitenkant – zichtbare plaatsen en er zullen geen zichtbare littekens achterblijven. Wanneer dit wel noodzakelijk is, dan wordt dat met u besproken. In de regel betreft het dan zeer kleine littekentjes, die later niet of nauwelijks zichtbaar zullen zijn.

Evenals bij een septumcorrectie zullen tampons in de neus worden aangebracht aan het einde van de operatie. Wanneer aan het bot van het uitwendige van de neus is geopereerd, dan zal de neus bovendien worden vastgezet met pleisters met daar overheen een kapje van gips, kunststof of metaal.

De neustampons zullen na enkele dagen weer worden verwijderd. Het kapje moet tenminste een week op zijn plaats blijven om te zorgen dat de weefsels en de botstukken weer in de goede positie aan elkaar groeien.

Het is verstandig om de eerste week na de operatie de neus niet te snuiten. Beter is het om de neus schoon te spoelen met een keukenzoutoplossing (zelf te maken door een afgestreken theelepeltje keukenzout op te lossen in een bierglas (2 dl) met lauw water dat heeft gekookt). U kunt van uw arts instructie krijgen, hoe u dit het beste kunt doen.
Vooral wanneer ook het uitwendige van de neus geopereerd is, mag er gedurende enige weken geen druk of trek op de neus uitgeoefend worden; dus oppassen bij het sporten!

Neusschelpverkleining

De twee neusholtes wordt verkleind door zes neusschelpen (drie aan beide kanten), waarvan de onderste soms relatief te groot zijn. Als hierdoor de neusdoorgankelijkheid wordt verstoord, kan de KNO-arts adviseren de neusschelp(en) te verkleinen. Bij deze operatie ontstaan geen littekens aan de buitenkant.

Meestal wordt gekozen voor verdamping van het slijmvlies van de neusschelp(en) door op meerdere plaatsen (4 in het plaatje) een dun naaldje in de neusschelp te prikken. Het slijmvlies van de neusschelp wordt hiermee verhit (tot boven 60 graden Celsius) het slijmvlies verschrompelt en neemt in volume af. Dit gaat gepaard met wat rook ontwikkeling, wat u als vieze geur kunt ervaren. Tevens is het mogelijk pijnscheuten in de tanden of kiezen te voelen. Dit is hinderlijk, maar niet gevaarlijk.

Het is ook mogelijk dat de KNO-arts adviseert met een schaar, in de lengterichting, een strook neusschelpslijmvlies (5 in het plaatje) met neusschelpbot te snijden (conchotomie).

In sommige gevallen is het nodig een tampon in de neus aan te brengen, maar meestal niet.

Hoe wordt het verdoofd?

In ieder geval kan worden gezegd, dat de operatie plaats vindt zonder dat u daar noemenswaardige pijn bij heeft. Dit kan door plaatselijke verdoving of door algehele narcose. Welke van deze methoden in uw geval wordt toegepast zal uw KNO-arts met u overleggen.

Plaatselijke verdoving

Bij plaatselijke verdoving wordt de neus ongevoelig gemaakt door het toedienen van bepaalde medicamenten in de neus. Tijdens de operatie bent u bij kennis, u merkt dus dat u aan de neus wordt geopereerd. U voelt echter geen pijn.

Algehele narcose

Bij algehele narcose wordt u door de anesthesist in slaap gebracht en wordt u pas wakker, wanneer de operatie achter de rug is.

Enkele algemene inlichtingen

Na de operatie kunnen er wat zwelling en een blauwe verkleuring van de gezichtshuid en de oogleden optreden, vooral als er aan het uitwendige van de neus is geopereerd. Dit is het gevolg van kleine onderhuidse bloeduitstortingen en gewoonlijk verdwijnt dit binnen enkele dagen.

Foto gemaakt 6 dagen na een uitwendige neuscorrectie.

De pijn na de operatie is meestal gering en goed met pijnstillers te bestrijden. In de neus en omgeving kan een dof gevoel optreden, omdat kleine zenuwen zijn uitgeschakeld. Dit verdwijnt vanzelf; het normale gevoel komt terug binnen enkele weken tot maanden.

Is er een kans op complicaties?

Bij iedere operatie, ook een neusoperatie, is er sprake van enig risico. Er kan bijvoorbeeld een infectie optreden of een onverwachte bloeding.
Dergelijke complicaties zijn echter goed behandelbaar. Moeilijker behandelbaar is de complicatie Empty Nose Syndrome (ENS). In de praktijk zijn complicaties bij een neusoperatie zeer zeldzaam.

Welk resultaat kunt u verwachten?

Hierover is niet zondermeer een uitspraak te doen, omdat er zo veel verschillende redenen bestaan voor het verrichten van een operatie aan de neus. Zie “Storingen in de functie van de neus”. Uw KNO-arts zal zo zorgvuldig mogelijk proberen te schatten, hoe groot in uw geval de kans is op afname van de klachten. Ook het (geringe) risico van complicaties zal hierbij worden meegewogen.

Slotwoord

Het is niet mogelijk om op deze voorlichtingspagina alle details van een neusoperatie te beschrijven (zie ook de tekst op de introductiepagina).
Het kan zijn, dat u ondanks de uitleg van uw KNO-arts nog vragen heeft of dat u meer informatie wilt. Aarzel dan niet contact op te nemen met uw KNO-arts en om nadere uitleg te vragen.
Aan dat verzoek zal graag worden voldaan.

De auteursrechten op de door Medical Visuals vervaardigde illustraties die zijn opgenomen op deze website berusten bij Medical Visuals. Gebruik van deze illustraties door leden van de NVKNO of derden is aan voorwaarden onderhevig. Voor meer informatie kunt u zich wenden tot Medical Visuals (maartje@medicalvisuals.nl).