Deze voorlichtingspagina over hyperacusis is in samenwerking met de NVVS (de voorloper van de Stichting Hoormij) gemaakt. De tekst op deze website is een beknopte versie van de tekst die bij de Stichting Hoormij te vinden is.
Inleiding
Hyperacusis is Grieks voor: ik hoor teveel.
Mensen die dit hebben (naar schatting 3% van de Nederlandse bevolking) ervaren gewone geluiden als hinderlijk, irritant of zelfs pijnlijk. Wie overgevoelig is voor geluid kan het vele geluid niet onbewust filteren. Dat betekent dat diegene de hele dag wordt overladen met onaangenaam en helaas onvermijdelijk geluid.
De ernst en mate van hyperacusis verschilt per persoon. Hyperacusis komt voor bij alle leeftijden, is meestal chronisch en gaat vaak gepaard met tinnitus (oorsuizen) en gehoorverlies.
Lage tolerantiegrens
Iedereen heeft een geluidstolerantiegrens: geluid boven deze tolerantiegrens is pijnlijk. Bij mensen met hyperacusis is de bovengrens gezakt. Hierdoor kunnen ‘normale’ geluiden onverdraaglijk zijn. De volumeknop staat voor iemand met hyperacusis in de omringende wereld permanent op een te hoge stand.
Wat is er aan de hand?
De oren van mensen met hyperacusis hebben een beperking in hun zogenaamd ‘dynamisch bereik’. Het dynamisch bereik is het vermogen van onze oren om zich snel aan te passen aan wisselende geluidssterkten. Snelle veranderingen in geluid kunnen door mensen die overgevoelig zijn voor geluid moeilijk worden verwerkt, waardoor de geluiden niet worden gedempt en te luid of te scherp binnenkomen.
Oorzaken
Hoe hyperacusis ontstaat is nog steeds onbekend. Toch is er wel iets te zeggen over de oorzaken en situaties waarin hyperacusis vaker voorkomt, bijvoorbeeld als gevolg van andere (gehoor)aandoeningen.
Kijk hiervoor ook op de website van de Stichting Hoormij.
Gehoorbeschadiging
Men vermoedt dat hyperacusis wordt veroorzaakt door schade in het gehoororgaan, ontstaan door bijvoorbeeld een letsel, een klap op het hoofd of een lawaaitrauma opgelopen door blootstelling aan te hard lawaai en soms zelfs door een ooroperatie. Ook beschadiging van het zenuwstelsel kan een oorzaak zijn van het overgevoelig zijn voor geluid. Oorzaak kan ook een verstoorde communicatie zijn tussen het gehoororgaan en de hersenen die de geluidsprikkels compenseren. Eén van de gevolgen van een hersenbloeding kan ook overgevoeligheid voor geluid zijn. Ook kunnen mensen van sommige medicijnen hyperacusis krijgen.
Er zijn nog vele andere zaken waarvan gedacht wordt dat ze met hyperacusis te maken hebben. Zolang de oorzaak van hyperacusis niet bekend is, kan het verband ook niet met zekerheid gelegd worden.
Diagnose hyperacusis
De KNO-arts en audioloog kunnen onderzoeken of er inderdaad sprake is van hyperacusis (overgevoeligheid voor geluid). Misschien kan een KNO-arts een specifieke oorzaak vaststellen, maar in de meeste situaties wordt die helaas niet gevonden.
Te hoog volume
Sommige testen gaan gepaard met geluiden of volumes waar u nou juist overgevoelig voor bent. Geef dat helder aan, zodat uw specialist daar rekening mee kan houden!
Erkenning voor uw aandoening
Over de oorzaken van hyperacusis is nog weinig bekend. Daarom gaat het voorlopig vooral om leren leven met deze aandoening en er erkenning voor krijgen. Uw overgevoeligheid voor geluid laten diagnosticeren is daarvoor de eerste stap.
Leven met hyperacusis
Naaldhakken op parket, geritsel van kranten, bestekla-geluiden, schreeuwende kinderen en/of achtergrondmuziek in een restaurant kunnen heel vervelend zijn en vaak niet te vermijden. Lukt dat wel, dan is dat een eerste stap in het accepteren van hyperacusis. De voornoemde geluiden maken uw hyperacusis niet erger.
Medicijnen tegen hyperacusis bestaan niet. Sommige medicijnen kunnen echter wel hyperacusis veroorzaken of verergeren.
Naast zelf proberen de hyperacusis te accepteren en uw omgeving erover te informeren (het is immers niet zichtbaar voor anderen), kan soms een psycholoog of audiologisch centrum u helpen om de hyperacusis te accepteren en ermee te leren omgaan. Tijdens deze begeleiding en soms het doen van oefeningen (wennen aan vervelende geluiden) kunt u leren om minder gevoelig te reageren op geluiden.
Zoek erkenning!
Als u begrip krijgt voor hyperacusis, in uw werk en uw dagelijkse omgeving, dan kunt u dit integreren in uw leven en er meer ontspannen mee omgaan. Omdat over de oorzaken van hyperacusis nog weinig bekend is, gaat het voorlopig vooral om te leren leven met deze aandoening en er erkenning voor krijgen. Want dat laatste is nog lang niet altijd het geval.
Tip
Biedt uw vrienden, collega’s en familie, maar ook overheden en instanties als de WMO en UWV de juiste informatie over hyperacusis aan. Verwijs ze bijvoorbeeld naar deze website, zodat mensen zich kunnen informeren over hyperacusis. Dit brengt een bewustwordingsproces op gang, en dat is essentieel. Want hoe meer kennis er is, hoe groter het begrip. En dat heeft de hyperacusispatiënt hard nodig.
Zoek de juiste behandeling
Onze huidige herriemaatschappij betekent voor mensen met hyperacusis een regelrechte bedreiging. Met hyperacusis leren omgaan is dan ook bittere noodzaak maar tegelijkertijd ook een hele kunst. Uw KNO-arts of audioloog kunnen u daarvoor doorsturen naar de juiste hulp. Ook op de website van de Stichting Hoormij kunt u bekijken welke therapieën of behandelingen u mogelijk verder kunnen helpen.
Leren accepteren
Leren omgaan met hyperacusis begint met acceptatie. Dit proces kunt u pas ingaan wanneer hyperacusis is (h)erkend. Het accepteren is een soort rouwproces en vraagt tijd. Wellicht kunt u steun vinden in de ervaringen van lotgenoten. U kunt lotgenoten bij de Stichting Hoormij vinden tijdens de voorlichtingsavonden en lotgenotendagen die de commissie Tinnitus & Hyperacusis organiseren.
Slotwoord
Het is niet mogelijk om op deze voorlichtingspagina alle details over hyperacusis te beschrijven (zie ook de tekst op de introductiepagina).
Als u nog vragen heeft of meer informatie wilt, aarzel dan niet om contact op te nemen met uw KNO-arts. Aan dat verzoek zal graag worden voldaan.
Uiteraard kunt u ook veel informatie vinden bij de Stichting Hoormij.
