Als u recent voor de behandeling van een Zenker divertikel bij een keel-neus-oorarts (KNO-arts) bent geweest, dan kunt u op deze plaats daarover meer gegevens lezen. Hebt u er nog nooit mee te maken gehad, maar wilt u er wat meer over weten, dan geldt hetzelfde.
Inleiding
Op deze pagina vindt u algemene informatie over de behandeling van een Zenker divertikel door een KNO-arts met stapler of laser.
Waarom deze behandeling?
Als u een Zenker divertikel heeft, kan worden besloten tot een behandeling. Een Zenker divertikel kan ervoor zorgen dat voedsel moeilijk zakt of omhoogkomt. Daarnaast kan het divertikel klachten veroorzaken, zoals hoesten, schrapen, kokhalzen en/of herhaaldelijke luchtweginfecties.
Figuur 1. Links in beeld ziet u een zijaanzicht op de luchtpijp (1) en slokdarm (2) met de ‘uitstulping’ van het slokdarmslijmvlies: het Zenker divertikel (4).
Rechts in beeld kijkt u vanaf de achterkant op het Zenker divertikel (4). In werkelijkheid liggen de nekwervels hier nog voor, die zijn nu niet getekend.
Behandeling van een Zenker divertikel door de KNO-arts met stapler of laser
Wanneer door de KNO-arts is vastgesteld dat u een Zenker divertikel heeft, wordt u meestal behandeld met een zogenaamde endoscopische behandeling (dat wil zeggen inwendige benadering) met stapler of laser.
De behandeling van een Zenker vindt altijd plaats onder volledige narcose.
Om de behandeling voor u zo prettig mogelijk te laten verlopen, is het belangrijk dat u onderzocht wordt door de anesthesist. Nadat de anesthesioloog u heeft goedgekeurd voor de narcose wordt u op een wachtlijst geplaatst voor de behandeling. Houdt u er in uw planning rekening mee dat u na de behandeling twee of drie nachten in het ziekenhuis zal blijven.
Voorbereiding voor de operatie
De week voor de operatie
Als u medicijnen gebruikt die invloed hebben op de bloedstolling, zoals Sintrommitis® (acenocoumarol), Marcoumar® (fenprocoumon) of Ascal® (acetylsalicylzuur) moet u dit melden aan uw behandelend KNO-arts. De KNO-arts zal dan contact opnemen met de arts die u de bloedverdunnende middelen heeft voorgeschreven. De artsen bepalen dan in overleg met de anesthesioloog of deze medicijnen gedurende een periode voorafgaand aan de behandeling gestaakt moeten of mogen worden. Soms is het namelijk beter als deze medicijnen 3 tot 5 dagen voor de behandeling worden gestaakt. Tegen de tijd dat u opgeroepen wordt voor de behandeling, zullen de afspraken rondom bloedverdunners (nogmaals) met u doorgenomen worden, zodat duidelijk is wanneer u welke medicatie moet innemen.
De dagen voorafgaand aan de operatie
In de dagen voorafgaand aan de behandeling is geen speciaal dieet noodzakelijk. Wel is het verstandig om steeds na het eten van een vaste maaltijd voldoende te drinken om de uitstulping zo goed mogelijk te legen.
De dag van de behandeling
Op de dag van het onderzoek moet u nuchter zijn, dat wil zeggen dat u niets mag eten of drinken vanaf 0.00 uur (of zoveel eerder of later als afgesproken met de opnameplanning/anesthesist).
Nadat u bent gearriveerd in het ziekenhuis verwelkomt de verpleegkundige u en neemt u op. De behandeling vindt plaats in de operatiekamer.
De behandeling
Als u een gebitsprothese draagt, moet deze – voordat u naar de operatiekamer gaat – uit. Ook krijgt u operatiekleding aan waarna u naar het operatiecomplex wordt gereden. Uw gegevens worden gecontroleerd en u ziet uw operateur en de anesthesist. Vervolgens wordt u naar de operatiekamer gereden.
De behandeling zelf verloopt als volgt. Er wordt een infuus bij u aangebracht en via het infuus krijgt u medicijnen waarmee u in slaap wordt gebracht. Hierna vindt de behandeling plaats met behulp van een stapler. Dit is een soort van nietmachine waarmee ook gesneden kan worden. In sommige gevallen wordt een laser gebruikt om het weefsel tussen het divertikel en de slokdarm door te snijden.
Wanneer de operatie afgerond is, wordt de narcose beëindigd en wordt u naar de uitslaapkamer (verkoever/recovery) gebracht om goed wakker te worden. Als u voldoende wakker bent, wordt u teruggebracht naar uw kamer op de verpleegafdeling.
De Operatie
De endoscopische benadering
Bij de endoscopische benadering is deze houding op de operatietafel nodig om het divertikel in zicht te krijgen via de mond. Er kan gekozen worden voor de laser of een stapler om het divertikel te benaderen.
Figuur 2. Een schematisch voorbeeld van de stapler benadering tijdens een operatie.
Het resultaat na de endoscopische benadering ziet u hieronder (afbeelding 3) afgebeeld. Het divertikel wordt in feite niet verwijderd met de laser of een stapler, maar er wordt een verbinding gemaakt tussen het divertikel en de slokdarm door de weefselbrug tussen het divertikel en de slokdarm door te snijden.
Figuur 3. Na de behandeling is er geen losse “ uitstulping’ meer waar etensresten in kunnen blijven hangen, en heeft de slokdarm weer de vorm van een continue buis.
De uitwendige benadering
Het kan in specifieke gevallen nodig zijn om het Zenker divertikel ‘uitwendig’ te benaderen; dat betekent dat er een snee in de hals gezet wordt, zoals in figuur 4.
Figuur 4. Een snee in de hals kan op verschillende manieren gezet worden, dat verschilt per patiënt en KNO-arts. De stippellijnen geven voorbeelden van de richting die een snee zou kunnen hebben.
Het Zenker divertikel wordt dan via deze snee in de hals bereikt en verwijderd.
Figuur 5. Het Zenker divertikel wordt losgemaakt en daarna in zijn geheel verwijderd.
De dagen na de behandeling
Het kan voorkomen dat aan het einde van de ingreep een sonde naar de maag geplaatst wordt om er zeker van te zijn dat u veilig voldoende vocht binnen krijgt. Dit is afhankelijk van de grootte van het divertikel en de inschatting van de behandelend KNO-arts.
Samen met uw behandelend arts wordt stap voor stap en in overleg met u gedurende de dagen na de operatie het eten uitgebreid. Eerst mag u water, daarna helder vloeibaar, vervolgens dik vloeibaar en uiteindelijk gemalen voedsel. Zodra gemalen voedsel goed gaat, mag u naar huis, dit is meestal de dag na de operatie of de tweede dag na de ingreep.
Wanneer u met de stapler bent behandeld, gaan de stappen sneller in vergelijking met de behandeling met de laser.
Complicaties
Slechts in zeldzame gevallen treden er complicaties op ten gevolge van de behandeling. De meest voorkomende complicatie is het ontstaan van onderhuids lucht in de hals. Dit is onschuldig en verdwijnt vanzelf. Zeldzamer is het ontstaan van een bloeding of een scheurtje in de wand van de slokdarm of een infectie van de ruimte rondom de slokdarm. U ontwikkelt dan specifieke pijnklachten en koorts. Met een röntgenfoto is deze complicatie op te sporen. Mocht dit zich voordoen, dan blijft u in het ziekenhuis opgenomen totdat de complicatie is behandeld met antibiotica of ontstekingsremmende medicijnen. In zeer zeldzame gevallen is een aanvullende operatie noodzakelijk.
Nazorg
Krijgt u na de behandeling thuis alsnog klachten van pijn achter het borstbeen of koorts, neemt u dan contact op met de KNO-afdeling van uw ziekenhuis.
Nacontrole
Ongeveer 4 tot 6 weken na de behandeling wordt het effect van uw behandeling gecontroleerd en zal het resultaat van de operatie worden besproken. Dit kan op de polikliniek, maar zeker ook telefonisch of via videoconsult. Een enkele keer (bij minder dan 10 procent) is het noodzakelijk een eventueel restant van de weefselbrug later opnieuw te behandelen. U kunt daarom bij nieuwe of andere slikklachten altijd opnieuw contact opnemen met uw behandelaar.
Slotwoord
Het is niet mogelijk om op deze voorlichtingspagina alle details van een operatie van een Zenker divertikel door een KNO-arts te beschrijven. U kunt verdere informatie lezen bij de kopjes van de verschillende aandoeningen en behandelingen.
Het kan zijn, dat u ondanks de uitleg van uw KNO-arts nog vragen heeft of dat u meer informatie wilt. Aarzel dan niet contact op te nemen met uw KNO-arts en om nadere uitleg te vragen. Aan dat verzoek zal graag worden voldaan.
De auteursrechten op de door Medical Visuals vervaardigde illustraties die zijn opgenomen op deze website berusten bij Medical Visuals. Gebruik van deze illustraties door leden van de NVKNO of derden is aan voorwaarden onderhevig. Voor meer informatie kunt u zich wenden tot Medical Visuals (maartje@medicalvisuals.nl).