Op deze pagina vindt u algemene informatie over de operatieve behandeling bij stemklachten. Als u recent voor deze klacht bij een keel-neus-oorarts (KNO-arts) bent geweest, dan kunt u op deze plaats daarover meer lezen. Heeft u er nog nooit mee te maken gehad, maar wilt u er meer over weten, dan geldt hetzelfde.
Inleiding
Als er een afwijking aan de stembanden geconstateerd wordt, kan het nodig zijn om de stembanden te opereren. Als er geopereerd wordt aan de stembanden, wordt dat stembandchirurgie of microlarynxchirurgie genoemd. Dit kan om verschillende redenen nodig zijn, zie de voorlichtingspagina: goedaardige afwijkingen aan de stembanden. Wat er precies gedaan wordt tijdens de operatie, hangt af van de afwijking.
Preoperatieve behandeling
Wanneer een afwijking aan de stembanden wordt vastgesteld, waarvoor een operatie nodig is, kan het zijn dat er rondom de operatie logopedische behandeling wordt ingezet. Enerzijds om te bepalen hoeveel invloed het gebruik van de stem op de stembanafwijking heeft, maar ook om de kans te verkleinen dat de afwijking na een operatie terugkomt. Ter voorbereiding op een stembandoperatie zullen de volgende onderzoeken plaatsvinden of al hebben plaatsgevonden: opname van de stembanden (strobolaryngoscopie), ook nodig om na een operatie de stem te kunnen vergelijken. Het invullen van vragenlijst over hoe u uw stem op dat moment ervaart en hoeveel last u heeft van de stemklacht. Ook kan het zijn dat door een logopedist een meting van de stem verricht wordt.
Tijdens de operatie
Stembandchirurgie, ook wel microlarynxchirurgie genoemd, vindt plaats onder algehele narcose. Dat betekent dat u slaapt tijdens de ingreep. Tijdens de ingreep kijkt de KNO-arts met een operatiemicroscoop door een speciale buis naar de stembanden. U krijgt een gebitsbeschermer als u eigen boventanden heeft. De arts kan vervolgens afwijkingen van de stemband weghalen met kleine instrumenten of met de laser. Als de arts de laser gebruikt, krijgt u beschermende doeken tegen het licht over het gelaat. Ook kan de arts met een naald medicijnen zoals ontstekingsremmer of vulmiddel (filler) in de stemband spuiten.
Mogelijke complicaties van de operatie
Mogelijke nadelige effecten zijn: (wond)infecties, (na)bloeding, pijn. Tijdelijke of aanhoudende stemklachten. Beschadiging van tanden, (deel)prothese, lippen, tong en slijmvliezen in de keel of luchtpijp.
Na de operatie
De KNO-arts heeft u verteld of u stemrust moet houden direct aansluitend aan de operatie en hoelang die stemrust moet duren. Soms maakt u in overleg met de KNO-arts in de eerste twee weken na de operatie een afspraak met de logopedist voor begeleiding in het herstel van de stem.
U krijgt waarschijnlijk oefeningen die u dagelijks thuis moet doen omdat de stembandbeweging tijdens stemgeven essentieel is voor een goed herstel. Indien nodig worden er vervolgafspraken gemaakt voor verdere begeleiding.
Afhankelijk van de operatie kunt u dezelfde dag naar huis of blijft u 1 nacht in het ziekenhuis. Na de ingreep komt u op controle bij de KNO-arts, wanneer deze afspraak gemaakt wordt, hangt ook af van de oorzaak van de stemklachten, de ingreep en het beloop, en kan dus verschillen.
Wat kunt u zelf doen
- Niet roken, dit is altijd slecht voor de stembanden.
- Door uw neus ademen en voldoende water of ander vocht drinken. Als uw slijmvlies uitdroogt, is het kwetsbaar.
- Niet kuchen, hoesten, schrapen, fluisteren en schreeuwen. Dit is slecht voor de stembanden.
- Spreek rustig. Als u gehaast spreekt, heeft u geen tijd uw stembanden op de juiste manier te gebruiken.
- De stem niet forceren.
- Vermijdt (zeker in de eerste weken na een operatie) spreken in een luidruchtige omgeving (bijvoorbeeld de auto of op een locatie met veel mensen) en lawaai.
Patiënteninformatie
Wanneer u aanvullende informatie wilt over stemproblemen kun u de aanvullende folders op deze website bekijken, maar ook kennis nemen van de informatie op www.stemplatform.nl.
Slotwoord
Het is niet mogelijk om op deze voorlichtingspagina alle details van de operatieve behandeling bij stemklachten te beschrijven. U kunt verdere informatie lezen bij de kopjes van de verschillende aandoeningen en behandelingen.
Het kan zijn, dat u ondanks de uitleg van uw KNO-arts nog vragen heeft of dat u meer informatie wilt. Aarzel dan niet contact op te nemen met uw KNO-arts of logopedist en om nadere uitleg te vragen.
De auteursrechten op de door Medical Visuals vervaardigde illustraties die zijn opgenomen op deze website berusten bij Medical Visuals. Gebruik van deze illustraties door leden van de NVKNO of derden is aan voorwaarden onderhevig. Voor meer informatie kunt u zich wenden tot Medical Visuals (maartje@medicalvisuals.nl).
